Gimnazjaliści z Dwójki na Nocy biologów organizowanej przez UWM

L. Trabczys (kierownik wycieczki) nie miała więc problemu z opracowaniem harmonogramu zajęć korelującego z podstawą programową gimnazjum. Uczniowie podzieleni na dwie grupy uczestniczyli w różnego rodzaju zajęciach: warsztatach, laboratoriach, pokazach, wykładach
i wystawach.

Tematyką pierwszych zajęć „Chromosomy pod mikroskopem” były chromosomy, ich znaczenie, budowa, wykorzystanie w diagnostyce. Obejrzeliśmy prezentacje oraz uczestniczyliśmy w zajęciach laboratoryjnych: wykonywaliśmy preparaty chromosomowe oraz obserwowaliśmy je w mikroskopie optycznym.

W laboratorium genetycznym, podczas warsztatów „Izolacja DNA metodą kuchenną” usystematyzowaliśmy naszą wiedzę na temat materiału genetycznego i uświadomiliśmy sobie, że DNA jest wszędzie wokół nas.

Zwiedzaliśmy także szklarnie. Panujące tam warunki pozwalają utrzymać rośliny w pełni wzrostu i rozwoju przez cały rok. Mogliśmy więc zobaczyć różnorodność Królestwa roślin w przekroju grup systematycznych oraz stref klimatycznych w środku zimy.

Kolejne warsztatowe zajęcia „Komórki obronne organizmu” prowadzone przez dr hab. Annę Robak prof. UWM ukazały nam w nowym świetle różne rodzaje komórek obronnych, które występują w tkance łącznej właściwej, limfatycznej i we krwi. Dowiedzieliśmy się także, dlaczego trombocyty nie są klasyfikowane jako komórki krwi. Mieliśmy możliwość przeprowadzenia obserwacji mikroskopowej i podjęcia próby rozpoznania różnego rodzaju leukocytów we krwi zwierząt i człowieka.

Podczas wykładu „Jak ryba w wodzie” poznaliśmy charakterystykę i przystosowania wybranych gatunków ryb żyjących w Polsce i nie tylko. Mogliśmy również obejrzeć i rozpoznać wybrane gatunki ryb, np. rekina, płaszczkę czy jesiotra.

W Katedrze Zoologii mogliśmy także obejrzeć wystawę „Kolczaste zwierzęta morskie – szkarłupnie”. Prof. dr hab. Alicja Boroń w ciekawy sposób opowiedziała nam o jeżowcach, rozgwiazdach, liliowcach, wężowidłach i strzykwach oraz przedstawiła ich charakterystykę: budowę, interesujące przystosowania, zasięg występowania.

Następnie udaliśmy się do Katedry Mykologii na pokaz „Różne oblicza grzybów”. Prowadzący zajęcia, oprócz znanych nam faktów, przekazali informacje o tym, jak z grzyba można zrobić sznurowadła lub opatrunek na otarcie skóry, jak przygotować odżywczy napój, na którym grzybie można zapisywać notatki, a z którego zrobić kotylion.

W Katedrze Zoologii, podczas pokazu „Twarde jak mięczaki” mogliśmy zapoznać się i sami oznaczyć podstawowe gatunki mięczaków, które spotykamy wokół własnego miejsca zamieszkania, poznać ich biologię (co jedzą, jak długo żyją, dlaczego się „ślimaczą”, jak szybko się poruszają?) oraz poznać gatunki jadalne i użyteczne dla człowieka.

W Katedrze Fizjologii Zwierząt podczas zajęć „Poznaj laboratorium biologii molekularnej od kuchni” oprowadzono nas po laboratoriach Katedry, poznaliśmy działanie różnych urządzeń, służących analizie genów i białek, przeprowadziliśmy izolację DNA przy użyciu materiałów dostępnych w domu oraz uczyliśmy się pipetowania.

W pracowni mikroskopowej Laboratorium Diagnostyki Molekularnej podczas warsztatów „Świat pod mikroskopem” prowadzonych przez dr Grzegorza Fiedorowicza mogliśmy samodzielnie przygotować preparaty mikroskopowe i obejrzeć pod mikroskopem świetlnym jak wyglądają komórki roślin i grzybów. Obejrzymy m.in. aparaty szparkowe u trzykrotki, komórki wydzielnicze u pelargonii, włoski u oliwnika. Oglądaliśmy ziarna skrobi u różnych gatunków roślin (np. ziemniaka, wilczomleczu). Zobaczymy również jak wygląda „rdza” na roślinach. Największe jednak wrażenie zrobił na nas mikroskop elektronowy i jego możliwości.

Dla urozmaicenia naszej uniwersyteckiej przygody udaliśmy się do Katedry Biochemii, aby uczestniczy w pokazie „Świat zapachów”.

Następnie obejrzeliśmy wystawę „Skały i skamieniałości”, na której prezentowane były: numulity, gąbki, koralowce, trylobity, ramienionogi, łodziki, amonity, belemnity, graptolity, a także odciski paprotników karbońskich.

Podczas zajęć „W pracowni histologa” poznaliśmy procedurę histologiczną, według której wykonuje się preparaty mikroskopowe techniką parafinową. Mogliśmy pod kierunkiem pracowników wykonywać kolejne czynności związane z wykonaniem preparatu, m.in. przygotowanie szkiełek podstawowych, zatapianie tkanki w bloczki parafinowe, krojenie bloczków na mikrotomie, naklejanie skrawków na szkiełka podstawowe na łaźni wodnej, barwienie w tzw. szeregu alkoholowym, a następnie efekty swojej pracy obserwować pod mikroskopem.

Z różnymi postaciami kwasów nukleinowych DNA i RNA zapoznali nas naukowcy z Katedry Zoologii podczas zajęć „Kwasy nukleinowe w różnej postaci”. Zobaczyliśmy także cząsteczki DNA i RNA w świetle UV oraz materiał genetyczny pod postacią chromosomów. Zapoznaliśmy się z wybranymi metodami analiz kwasów nukleinowych.

Na zakończenie pobytu na UWM dowiedzieliśmy się „Co potrafi nasz mózg”, co oznacza IQ i jak mózg potrafi sam rozwiązywać zagadki. Po krótkim wprowadzeniu w zagadnienia budowy funkcjonalnej mózgu poznaliśmy wybrane zagadki i testy na podwyższenie ilorazu inteligencji.
Pobyt na Uniwersytecie, po raz kolejny, był niezapomnianym wydarzeniem dla nas wszystkich.

Uczniom, podobnie jak w ubiegłych latach, stworzył niecodzienną okazję do poznawania i rozumienia świata przyrodniczego, nam opiekunom ponowną okazję do spotkań ze swoimi nauczycielami…
Noc biologów to niezmiernie cenna inicjatywa, niepowtarzalna okazja dla uczniów na poznawanie swoich możliwości i rozbudzanie ciekawości poznawczej.

Mając na uwadze ogrom włożonej pracy, składamy serdeczne podziękowania wszystkim pracownikom UWM w Olsztynie za wspaniałą inicjatywę, za pasję, z jaką ukazywali nam fascynujący świat biologii.

Lidia Trabczys