Tworzyli podwaliny przyszłego miasta

2020-10-11 16:20:00(ost. akt: 2020-10-11 16:10:56)
HISTORIA || Kiedy rodzina Rexinów musiała wyjechać z Neidenburga w I 1945r., to w Niborku powoli zaczęli pojawiać się nowi mieszkańcy, aby tworzyć podwaliny przyszłego polskiego miasta. Choć wydawało się to bardzo trudne przy takich znacznych zniszczeniach.
W każdym razie był to długotrwały proces odbudowy. Tak samo jak zniszczenia wojenne w Neidenburgu z 1914r., kiedy miasto było odbudowywane przynajmniej do 1935r. A więc odbudowa trwała przeszło 20 lat.

Dom Rexinów był raczej, nie tyle przykładem trudu odbudowy miasta, lecz przykładem nowo postawionego budynku, blisko centrum, które najbardziej ucierpiało podczas I w. św.

Zaś I 1945r. stał się nową cezurą, granicą chronologiczną dla dawnych Prus Wschodnich, dla których rozpoczął się zupełnie nowy okres historyczny w jej dziejach.

Okręgowy Urząd Likwidacyjny w dawnym Allenstein
I tak kiedy dn.1 XII 1946r. Michał Michalski, jako osadnik z Północnego Mazowsza kwituje zwrotne poświadczenie odbioru pisma w sprawie, poświadczając własnoręcznym podpisem, że dnia dzisiejszego pismo z WKd/sUP, oznaczone N 40. pod adresem wyżej wymienionym odebrał.

Następnie Okręgowy Urząd Likwidacyjny (OUL) w odpisie pisma z 30 XII 1947r. pisząc do WKd/sUP w Olsztynie przy ul. Stalina nr 10., zapisał że: „w ślad za pismem tutejszym z dn.10 XII 46r. OUL w załączniku przesyła wypełnione formularze przedsiębiorstw przemysłowo-handlowych, podlegających upaństwowieniu nadesłanych przez Delegatury OUL w Niborku [w ilości] 15 szt.”. Podpisał się Naczelnik Wydziału L. Makowski.

I dalej Delegatura OUL w Nidzicy w dn. 31 XII 46r., informowała o firmie, warsztacie ślusarskim, który aktualnie zatrudniał trzech pracowników, a był w stanie wtedy zatrudnić 5 osób.

Osoba właściciela, ob. Michał Michalski zamieszkały w Nidzicy przy ul. Żeromskiego nr 10., narodowości polskiej. Firma jednoosobowa, nr rejestru handlowego 41. Prawo do firmy. Patent posiada na prowadzenie firmy oraz Kartę Rzemieślnika nr 28/46. Uprawnienie do prowadzenia działalności zostało wydane przez „Grupę Operacyjną [Prusy Wschodnie]” w dn. 6 VI 1945 r. i przez Izbę Rzemieślniczą w Olsztynie w dn.5 XI 1946 r.

Wydział Odbudowy
W dn.13 I 1947 r. Urząd Wojewódzki, Wydział Odbudowy pisał do WKd/sUP w Olsztynie. „Przesyłam w załączniku mat. bud. w ilości 4-ch sztuk. Wyżej wymienione wytwórnie mat. budowlanych winny przejść na własność państwa na zasadzie ustawy z dn. 3 I 46 r., art. 2. Ust 1. (…)”.

Podpis za wojewodę złożyła inż. J. Stankowska w/z Naczelnika Wydziału Odbudowy. I dalej 26 II 1947 r. napisano: „brzmienie firmy: E. Rexin. Przedmiot przedsiębiorstwa: warsztat ślusarsko-mechaniczny.

Siedziba firmy: Nidzica ul. Żeromskiego nr 10. Ilość pracowników, których przedsiębiorstwo zdolne jest zatrudnić na jedną zmianę: 10 pracowników.

Nazwa i nazwisko oraz adres obecnego posiadacza z ustaleniem podstawy prawnej posiadania: Michał Michalski, Nidzica Żeromskiego 10, przekazany przez Izbę Rzemieślniczą w Olsztynie nr 23 46/46.

Uprawnienia przemysłowe: karta rzemieślnicza nr 28/46 z dn. 28 X 46 r. wydane przez Starostę Powiatowego”. W uwagach zanotowano, iż:„zakład można przystosować do wyrobu okuć budowlanych i robót c.o., kan.-wod.”

Gerhard Kniess z Muzeum Pogranicza przy posesji familii Rexin

Można znaleźć w literaturze przedmiotu taką oto informację, że: „w domu, budynku firmy spedycyjnej Rexin-Petzkowski (zachowała się w prasie reklama zakładu z Neidenburga, z 1935 r.), gdzie obecnie znajdują się biura, a nad nimi mieszkania(…)”. Chodzi tu oczywiście o budynek koło L.O. w Nidzicy, którego zdjęcie już kiedyś publikowałem przy okazji familii Rexin.

A także została odnaleziona inna ciekawa informacja, że: „w warsztacie samochodowym ślusarza–blacharza samochodowego (dawniej) Rexina gorliwie pracują (…)”.

Fragmenty tych tekstów są autorstwa Gerharda Kniessa, który w 1960 r. najwidoczniej przyjechał odwiedzić Nidzicę. Warto tu przypomnieć, że G. Kniess był od 1939 r. pracownikiem w budynku Muzeum Pogranicza (dzisiejszy Sanepid), obok posesji familii Rexin przy dzisiejszej ul. Żeromskiego. Być może Kniess miał też inne swoje spostrzeżenia na temat posesji Rexinów w dawnym Neidenburgu?

Piotr Rafalski


Komentarze (1) pokaż wszystkie komentarze w serwisie

Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.

Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych

Zaloguj się lub wejdź przez FB

  1. Cztelnik #2984753 | 10.10.*.* 12 paź 2020 18:49

    Panie Rafalski. To jakiś bełkot a nie artykuł.

    odpowiedz na ten komentarz

2001-2024 © Gazeta Olsztyńska, Wszelkie prawa zastrzeżone, Galindia Sp. z o. o., 10-364 Olsztyn, ul. Tracka 5